In deze bijdrage leggen de auteurs de Nederlandse en Belgische onwaardigheidsbepalingen langs de lat van het arrest ‘De Roemeense erflater’ en constateren dat artikel 4:3 BW Europeesrechtelijk niet bij de tijd is, in tegenstelling tot de wetgeving van België op dit punt. Verder plaatsen zij het arrest in een breder perspectief en gaan zij in op artikel 1 van het Eerste Aanvullende Protocol bij het EVRM in samenhang met artikel 14 EVRM. Zij concluderen dat ook als family life niet in het geding is, de eis van een onherroepelijke veroordeling niet gesteld mag worden als aan de overige voorwaarden van artikel 4:3 lid 1 sub a of b BW wordt voldaan, maar een onherroepelijke veroordeling niet kan volgen wegens het overlijden van de dader.

Artikel 4:3 lid 1 BW bevat een limitatieve opsomming van onwaardigheidsgronden. Bestaat daarbuiten ruimte om in te grijpen op grond van de derogerende werking van de redelijkheid en billijkheid? In deze bijdrage komen verschillende rechterlijke uitspraken aan de orde die hier betrekking op hebben. Geconcludeerd wordt dat terughoudendheid is geboden bij een resultaat dat moeilijk verenigbaar is met de bedoeling van de wetgever bij de onwaardigheidsbepaling. Er bestaat meer ruimte indien een resultaat wordt bereikt dat in lijn is met de geest van artikel 4:3 BW, als zich een situatie voordoet die door de wetgever niet is voorzien of als een situatie wel door de wetgever is voorzien, maar latere (juridische) ontwikkelingen een ander licht werpen op die situatie.

Klager heeft zijn echtgenote opzettelijk van het leven beroofd. Wegens een ziekelijke stoornis volgt geen strafrechtelijke veroordeling, maar wordt hij ontslagen van alle rechtsvervolging. In de aan de broer van erflaatster afgegeven verklaring van erfrecht concludeert de notaris dat klager onwaardig is op grond van artikel 4:3 BW. Klager verwijt de notaris dat hij een onjuiste verklaring van erfrecht heeft opgesteld. De Kamer voor het Notariaat oordeelt de klacht gegrond en legt een waarschuwing op. In deze bijdrage wordt deze uitspraak besproken, waarbij aandacht wordt besteed aan de eis van een onherroepelijke veroordeling en de afgifte van een verklaring van erfrecht.

In deze bijdrage wordt de balans opgemaakt van vijftien jaar ondubbelzinnige vergeving in het erfrecht. Ondubbelzinnige vergeving moet volgens de wetgever niet te lichtvaardig worden aangenomen. Een enkel stilzitten na kennisneming van de grond der onwaardigheid is bijvoorbeeld onvoldoende. Ondubbelzinnig betekent echter niet dat de vergeving expliciet moet geschieden. De vergeving kan ook worden afgeleid uit gedragingen of verklaringen van de erflater. Hierbij valt te denken aan het uitspreken van de wens tot hereniging of de benoeming van de onwaardige tot erfgenaam. Is voor de notaris niet duidelijk of sprake is van vergeving, dan is het advies aan te sturen op de benoeming van een vereffenaar.

In deze bijdrage gaat de auteur op zoek naar wat de verplichtingen zijn die de executeur heeft ten aanzien van de onlinenalatenschap. Moet een executeur actief op zoek naar bitcoins en andere digitale bezittingen? Hoever gaat zijn onderzoeksplicht in een onlinenalatenschap? Ook gaat de auteur kort in op de erfbelasting en digitale bezittingen: de executeur moet ook hier aangifte van doen.

De boedelbeschrijving is een rechtsfiguur die in de boedelpraktijk vaak voorkomt. De verplichting tot het opstellen van een boedelbeschrijving vloeit voort uit de wet of uit een bevel door de kantonrechter. In deze bijdrage wordt de rechtsfiguur boedelbeschrijving uitvoerig beschreven, waarbij onder meer wordt ingegaan op de voorgeschreven inhoud en vorm van de beschrijving. De conclusie is dat de boedelbeschrijving een belangrijk middel is om bij de afwikkeling van een nalatenschap de omvang en samenstelling van het te verdelen vermogen te bepalen.