In september 2019 heeft de rechtbank zich gebogen over de vraag of de arts de plicht heeft om de stervenswens van een wilsonbekwame patiënt te verifiëren, om te voldoen aan een vrijwillig en weloverwogen verzoek. Er wordt geoordeeld dat een dergelijke plicht niet bestaat, en dat de arts zijn overtuiging ook mag halen uit andere bewijsstukken. Door deze uitspraak wordt niet alleen de bevoegdheid van de vertegenwoordiger verruimd en verzwaard, ook krijgt het levenstestament zo een positie die van doorslaggevend belang kan zijn in de euthanasieprocedure.

In deze bijdrage gaat de auteur in op het willekeurige karakter van de verboden beschikkingen in het erfrecht. Men kan zich afvragen waarom een curator niet uitgesloten is van het genieten van voordeel uit een uiterste wilsbeschikking van zijn curandus. Men zou zich op het standpunt kunnen stellen dat artikel 4:57 lid 1 BW van overeenkomstige toepassing is op testamentaire bevoordelingen van een onder curatele gestelde ten behoeve van zijn curator. De heersende opvatting in de literatuur is echter dat er geen sprake is van een overeenkomstige onbevoegdheid. De auteur meent dat er voldoende argumenten zijn om de vraag naar een wettelijke regeling (opnieuw) aan de orde te stellen.

De auteur onderzoekt de mogelijkheid om geestelijk verzorgers als bedoeld in artikel 4:59 lid 1 BW krachtens uiterste wilsbeschikking te bevoordelen en gaat hierbij in op aanverwante rechtsfiguren.

Voor de toelaatbaarheid en materiële geldigheid van uiterste wilsbeschikkingen geeft art. 24 ErfVo een aparte van de algemene verwijzingsregel van art. 21 ErfVo afwijkende verwijzingsregel. Die bijzondere collisieregel geldt op grond van art. 25 ErfVo ook voor de in het Nederlandse erfrecht niet voorkomende erfovereenkomst. Art. 26 van de verordening leert wat onder de materiële geldigheid van een uiterste wilsbeschikking moet worden verstaan.

Als de wilsbekwaamheid van erflater ten tijde van het maken van het testament wordt betwist, komt de vraag op of in verband met de bewijsvoering daarvan inzage mogelijk is in het medisch dossier van erflater. Het medisch beroepsgeheim geldt ook na overlijden van een patiënt, maar kan onder voorwaarden worden doorbroken. In deze bijdrage wordt daar een korte verkenning naar gedaan.

De Hoge Raad heeft recentelijk beslist dat onder het begrip ‘ziekte’ in artikel 4:953 lid 1 (oud) BW, thans artikel 4:59 lid 1 BW, enkel een medisch geclassificeerde somatische of psychische ziekte of aandoening is verstaan (HR 10 december 2010, LJN BN8534).