Het uitgangspunt bij een beneficiair aanvaarde nalatenschap is dat er pas kan worden verdeeld nadat de vereffening van de nalatenschap is voltooid. Op 19 mei 2017 heeft de Hoge Raad een arrest gewezen waarin hij een opening biedt voor een (partiële) verdeling van de nalatenschap alvorens de vereffening is afgerond. De Rechtbank Gelderland heeft bij uitspraak van 2 augustus 2017 gebruik gemaakt van deze door de Hoge Raad geboden opening. In dit artikel wordt deze ontwikkeling in de rechtspraak beschreven en wordt op dit punt een vergelijking gemaakt met de executele.

De voorwaardelijke invorderingsvrijstelling van artikel 7 NSW wordt verleend aan de verkrijger van de eigendom van een NSW-landgoed. Met het oog hierop is het voor een NSW-landgoedeigenaar belangrijk dat hij een testament opstelt dat met de NSW-status rekening houdt. Daarnaast dient ook kritisch te worden gekeken, indien en voor zover van toepassing, naar de huwelijkse voorwaarden. Met name een in de huwelijkse voorwaarden opgenomen finaal verrekenbeding bij overlijden kan voor het benutten van de NSW-faciliteit ongunstig uitpakken.

Gepoogd wordt de raadselachtige wetsgeschiedenis van artikel 129 lid 2, eerste zin, van de Overgangswet nieuw Burgerlijk Wetboek (OnBW) te ontrafelen en vast te stellen voor welke situatie deze bepaling een voorziening geeft. Geconcludeerd wordt dat de bepaling binnen het gesloten stelsel van uiterste wilsbeschikkingen de wettelijke grondslag biedt voor het maken van een uiterste wilsbeschikking onder het huidige recht, waarbij de erflater afwijkt van het bepaalde in artikel 129 lid 1 OnBW omtrent de niet-opeisbaarheid van de legitieme portie, indien de erflater onder het oude erfrecht een making ten behoeve van zijn echtgenoot, geregistreerde partner of levensgezel heeft gemaakt en deze in stand houdt.

De Staatscommissie Herijking ouderschap heeft een wettelijke facilitering van het juridisch meerouderschap geadviseerd. Het betreft een regeling waarbij paren vóór de geboorte kunnen bewerkstelligen dat het kind meer dan twee juridische ouders zal hebben. In deze bijdrage wordt de inpasbaarheid van het kind en zijn meerouder(s) in het huidige erfrecht onderzocht. Tevens wordt, aan de hand van de ratio van het meerouderschapsadvies en de ratio van relevante erfrechtelijke bepalingen, de wenselijkheid van de erfrechtelijke gevolgen getoetst. De auteur doet een aanbeveling ten aanzien van het ouderlijk erfdeel in een meerouderschapssituatie.

Op 10 maart 2017 heeft de Hoge Raad een arrest gewezen, naar aanleiding waarvan het maar de vraag is of de exceptio plurium litis consortium in de toekomst nog wel met succes kan worden ingeroepen in een dagvaardingsprocedure wanneer er sprake is van een processueel ondeelbare rechtsverhouding. Aan het arrest liggen twee redenen ten grondslag: een doelmatige rechtspleging en overeenstemming met de verzoekschriftprocedure. In deze bijdrage wordt aan de hand van de KEI-wetgeving gezocht naar een mogelijke verklaring voor deze koerswijziging van de Hoge Raad. De auteur vindt een mogelijke verklaring in de toekomstige invoering van één uniforme procedure, ingeleid door een procesinleiding.

De auteur gaat in deze bijdrage in op de fiscale effecten van de veranderingen in het huwelijksvermogensrecht per 1 januari 2018. De relatie tussen het huwelijksvermogensrecht en de verschillende heffingswetten is gecompliceerd. Hoewel fiscale aanpassingswetgeving achterwege is gebleven, dient men bedacht te zijn op fiscale neveneffecten van de bedoelde veranderingen.

De Hoge Raad heeft op 10 maart 2017 een arrest gewezen dat van groot belang is voor de praktijk van het erfrecht en de verdeling van een nalatenschap door de rechter. De Hoge Raad geeft regels die ertoe strekken dat alle deelgenoten in de procedure moeten worden betrokken, indien sprake is van een processueel ondeelbare rechtsverhouding. In dit artikel bespreekt de auteur de belangrijkste gevolgen voor de rechtspraktijk.

Naar aanleiding van drie in 2016 over de giftenaftrek verschenen rapportages wordt in deze bijdrage ingegaan op de giftenaftrek in het algemeen, op de bevindingen in de rapportages en op enige jurisprudentie met betrekking tot de status van een algemeen nut beogende instelling (ANBI).

Dit artikel gaat over de combinatie van een fideicommis met een rechtspersoon als bezwaarde of verwachter. De conclusie luidt dat een fideicommissaire erfstelling met een rechtspersoon niet mogelijk is. Dat betekent dat steeds art. 4:140 lid 1 BW van toepassing is: als de rechtspersoon bezwaarde of verwachter is, wordt de verkrijging van de bezwaarde na dertig jaar na het overlijden van de insteller onvoorwaardelijk. Bepaalde fideicommissaire legaten kunnen een oplossing bieden voor bovenstaand probleem. De testateur doet er dan ook goed aan zorgvuldig te beschrijven wie op welke wijze welke rechten en plichten krijgt.

In deze bijdrage wordt stilgestaan bij het legaat aan een erfgenaam en de vraag of, en zo ja, in hoeverre, een dergelijk legaat verschilt van een legaat aan een derde (niet-erfgenaam). Mijn conclusie luidt dat een legaat aan een erfgenaam altijd voor het geheel onder bijzondere titel wordt verkregen (behoudens de toepassing van art. 4:228 lid 2 BW), net als elk ander legaat aan een derde. Het aan een erfgenaam gelegateerde goed moet op dezelfde wijze ‘voor’ de verdeling aan de legataris-erfgenaam worden geleverd als dat het gelegateerde goed aan de legataris-niet-erfgenaam ‘voor’ de verdeling moet worden geleverd. Het onderscheid tussen een legaat, een prelegaat en de bijzondere variant daarvan, zijnde het voorafnemingslegaat, acht ik dan ook verwarrend en niet noodzakelijk.

In dit artikel onderzoeken de auteurs of en in hoeverre de legitimaris belang heeft bij en recht heeft op inzage in de financiële situatie (waaronder bankafschriften) van de erflater over de periode vóór het overlijden van de erflater. Tevens wordt onderzocht of er daarbij verschil bestaat tussen het belang bij en recht op informatie voor de legitimaris-niet-erfgenaam bij het doen van een beroep op de legitieme portie en de inkorting en dat van de legitimaris-erfgenaam. Ten slotte onderzoeken de auteurs of de wet beschikt over sanctiemiddelen wanneer het recht op informatie van de legitimaris wordt geschonden en in hoeverre de bescherming van de legitimaris-niet-erfgenaam zich verhoudt tot de bescherming van de legitimaris-erfgenaam.