Dit artikel gaat in op de afwikkeling en vereffening van de fideicommissaire (of tweetraps)nalatenschap. Als de bezwaarde komt te overlijden, moet zijn eigen nalatenschap en die van de insteller worden afgewikkeld/vereffend. Voor de vraag wie welke nalatenschap afwikkelt of vereffent en wie in welke nalatenschap een vereffenaar kan laten benoemen, moet scherp onderscheid worden gemaakt tussen de beide nalatenschappen. Voor elke nalatenschap geldt een eigen regime, ook al zijn de nalatenschappen wellicht met elkaar verweven.

De bijdrage behelst een kritische bespreking van het vonnis van de Rechtbank Amsterdam van 16 december 2015, ECLI:NL:RBAMS:2015:9032, omtrent een notariële redactiefout in een uiterste wil. Het praktische belang van het leerstuk van de discrepantie tussen wil en verklaring (art. 3:33 BW) in een dergelijk geval wordt in het bijzonder onderstreept.

Bevoegdheden in levenstestamenten zijn vaak ruim verwoord en omvatten vaak ook allerlei erfrechtelijke bevoegdheden. In deze bijdrage staat de vraag centraal of de gevolmachtigde namens de volmachtgever een executeursbenoeming al dan niet mag aanvaarden én namens de volmachtgever de bevoegdheden van de executeur mag uitoefenen.

IPR-vragen omtrent huwelijksvermogens- en partnerschapsvermogensrecht worden vanaf 29 januari 2019 beantwoord aan de hand van de regels uit twee nieuwe Europese verordeningen. Dit artikel beoogt een overzicht te geven van de hoofdlijnen van deze verordeningen. De nadruk ligt daarbij op het toepassingsgebied van beide verordeningen (welke onderwerpen regelen de verordeningen zoal?) en met name de regels van toepasselijk recht. Welke mogelijkheden zijn er tot het uitbrengen van een rechtskeuze en welk recht beheerst het huwelijksvermogens- of partnerschapsvermogensregime als partijen geen rechtskeuze hebben uitgebracht? Beide verordeningen worden besproken vanuit hun belang voor de notariële praktijk. In dat kader komen ook het overgangsrecht en het geldingsbereik van artikel 1:88 BW in grensoverschrijdende gevallen uitdrukkelijk aan de orde.

Op 1 september 2016 is de Wet bescherming erfgenamen tegen schulden (Wet BETS) in werking getreden. Deze wet brengt onder meer met zich een wijziging van de aanvaardingsfictie van artikel 4:192 BW en de mogelijkheid aan de kantonrechter bescherming te vragen tegen onverwachte schulden. In deze bijdrage worden de gevolgen van de inwerkingtreding van deze wet besproken.

Slecht bewind over erfrechtelijke verkrijgingen van minderjarigen door ouders kan lange tijd verborgen blijven. De vraag is dan in hoeverre ouders jaren nadat een kind meerderjarig is geworden alsnog aansprakelijk gesteld kunnen worden voor de schade die uit het slechte bewind is voortgevloeid. Aan de hand van twee recente uitspraken wordt hierop nader ingegaan. Daarbij wordt tevens de rol van de kantonrechter als toezichthouder belicht.

Dit artikel behandelt de relevantie van een recent arrest van de Hoge Raad voor de mogelijkheid om conservatoir beslag te leggen voor niet opeisbare erfrechtelijke vorderingen van kinderen op de langstlevende. Dit conservatoir beslag kan in het bijzonder van belang zijn in de gevallen dat de niet opeisbaarheid niet wordt gerechtvaardigd door de ruim opgevatte verzorgingsbehoefte van de langstlevende.
De voorzieningenrechter dient het belang van het kind om de voldoening van zijn vordering zeker te stellen en het belang van de langstlevende om over het beslagen goed te kunnen beschikken, af te wegen. Hij dient praktisch om te gaan met het voorschrift dat na het beslag de eis in de hoofdzaak wordt ingesteld.

Deze noot bij HR 22 april 2016, ECLI:NL:HR:2016:721 gaat in op de procesrechtelijke problematiek van een overlijden van een van de partijen bij een juridische procedure. De Hoge Raad komt met een praktische oplossing voor het geval niet alle erfgenamen aan één kant staan.

De auteur onderzoekt de mogelijkheid om geestelijk verzorgers als bedoeld in artikel 4:59 lid 1 BW krachtens uiterste wilsbeschikking te bevoordelen en gaat hierbij in op aanverwante rechtsfiguren.

De auteur gaat in op het rapport van de EU Expert Group: ‘Ways to tackle inheritance crossborder tax obstacles facing individual within the EU.’ Zij is van mening dat om de vraag te kunnen beantwoorden of de in het rapport gegeven weg naar een oplossing de juiste is, nog het nodige moet worden onderzocht. Gebruikmaking van het netwerk van de CNUe kan daarbij nuttig zijn.

Een executeur kan komen te ontbreken, bijvoorbeeld omdat hij is vooroverleden. Voor die situatie kan een erflater in zijn testament een vervangingsclausule hebben opgenomen als bedoeld in artikel 4:142 lid 1 BW, waarbij aan de kantonrechter de bevoegdheid wordt toegekend om een vervanger te benoemen. De auteur bespreekt in deze bijdrage hoe de vervangingsclausule uitwerkt in de praktijk.

De aanleiding voor deze bijdrage is het arrest van Hof Amsterdam van 22 december 2015, ECLI:NL:GHAMS:2015:5551, waarin de notariële tuchtrechter moest oordelen over de rol van de notaris bij de verkoop van een landgoed door een beheersexecuteur. Bijzondere omstandigheden in de casus zijn onder meer dat er géén schulden van de nalatenschap waren en dat de koopovereenkomst op een notariskantoor werd gesloten.
De notaris dient volgens het hof te onderzoeken of tegeldemaking nodig is voor de betaling van de schulden van de nalatenschap. De auteur concludeert dat de notaris civielrechtelijk en tuchtrechtelijk niet te benijden is in dezen. De erflater doet er in ieder geval goed aan om ter uitbreiding van de beschikkingsbevoegdheid van de executeur een afwikkelingsbewind in te stellen.

De legitieme portie is sinds 2003 van gedaante veranderd. Van goederenrechtelijke aanspraak is zij een vordering in geld geworden. Dit brengt soms als gevolg mee dat de positie van de legitimaris versterkt wordt ten opzichte van de erfgenaam of, omgekeerd, meer dan wenselijk verzwakt. In dit artikel wordt betoogd dat de redelijkheid en billijkheid (art. 6:2 BW) waar nodig een corrigerende werking heeft.