Verslag van het MvO-symposium van 27 september 2018 met lezingen over de blockchain-AVA en de variabele beloningen voor bestuurders.

In faillissementen met een sterk maatschappelijk belang en/of waarbij er kennelijke aanwijzingen zijn van fraude moet het Openbaar Ministerie het onderzoek voeren in België. De curator heeft daarbij een ondersteunende rol, maar moet ook in andere gevallen door de rechter-commissaris gedwongen kunnen worden onderzoek te verrichten. Bij lege boedels moet de Staat de procedurekosten dragen.

Een aantal Nederlandse beursvennootschappen heeft een loyaliteitsregeling, bedoeld om aandeelhouders te prikkelen op lange termijn betrokken te blijven bij de vennootschap. In deze bijdrage onderzoekt de auteur welke lessen daarvoor kunnen worden ontleend aan de ervaringen met loyaliteitsregelingen in Frankrijk en Delaware.

Voor niet uitvoerende bestuurders gelden dezelfde aansprakelijkheidsrisico’s als voor uitvoerende bestuurders. Zij zijn namelijk bestuurders, geen commissarissen. Bestuurdersaansprakelijkheid van een rechtspersoon-bestuurder rust via artikel 2:11 BW hoofdelijk op de uitvoerende én niet uitvoerende bestuurders. De taakverdeling kan meebrengen dat niet uitvoerende bestuurders zich eerder kunnen disculperen dan uitvoerende bestuurders.

Dit artikel betreft een onderzoek naar de wijze waarop de civiele rechter tot nu toe heeft geoordeeld of sprake is van dwaling of schending van de zorgplicht door banken in rentederivatenjurisprudentie. Uit het onderzoek blijkt dat niet eenduidig wordt geoordeeld en dat een richtinggevende uitspraak door de Hoge Raad gewenst is.

De aansprakelijkheid voor ongeoorloofde uitkeringen kan ook rusten op indirecte bestuurders (art. 2:216 en 2:11 BW). Volgens de auteur dient men ten aanzien van elke indirecte bestuurder aan te tonen dat hij ten tijde van een uitkering wist of redelijkerwijs behoorde te voorzien dat die uitkering nadelige financiële gevolgen heeft voor de vennootschap.

De auteur bekritiseerde in 2016 de koppeling van geplaatst kapitaal en (beurs)waarde (art. 2:346 lid 1 aanhef en sub c BW). Deze bijdrage bevat enkele ontwikkelingen die aanpassing van de wettekst rechtvaardigen. De auteur behandelt het effectenonderzoek van Tilburg University, de literatuur en de discussie tijdens een expertbijeenkomst op het ministerie van Justitie en Veiligheid.

In deze bijdrage wordt ingegaan op de (on)mogelijkheid om een enquêtebevoegdheid in de tijd en qua reikwijdte in de tijd te kunnen beperken. Onderzoek wijst uit dat verjaring niet, maar verval van enquêtebevoegdheid mogelijk moet worden geacht. De conclusie is dat slechts een toegekende enquêtebevoegdheid aan beperkingen in de tijd kan worden onderworpen.

Op 25 april 2018 heeft de Europese Commissie een richtlijnvoorstel met betrekking tot het gebruik van digitale instrumenten en processen in het kader van het vennootschapsrecht, inclusief een regeling voor gediskwalificeerde bestuurders, openbaar gemaakt. In deze bijdrage wordt het voorstel onderzocht, met bijzondere aandacht voor de rol van de notaris.

Er bestaat een duidelijke kloof tussen de ondernemingsrechtelijke theorie en de praktijk als het gaat om de AVA van beursvennootschappen. De auteurs gaan in op deze bestaande problematiek, stellen een grondige modernisering van de AVA voor met moderne technologie en werpen een korte nieuwe blik op het Nederlandse corporate governance-bestel.

Enige tijd terug zijn verschillende samenstellers van aandelenindices consultatieprocedures gestart over de opname van beursvennootschappen met een dual class-aandelenstructuur. In deze bijdrage wordt de opkomst van het fenomeen indexbeleggen beschreven en betoogd dat het uitsluiten van dual class-vennootschappen het rendement van beleggers negatief zal beïnvloeden.

In deze bijdrage beantwoorden de auteurs de vraag of het wenselijk is om de (algemene) gedragsnormen die onder meer voortvloeien uit de jurisprudentie in Boek 2 BW te codificeren. Voor de beantwoording van deze vraag zullen onder meer de gedragsnormen uit de Companies Act 2006 aan de orde komen.

Op 25 april 2018 heeft de Europese Commissie een voorstel voor een nieuwe harmonisatieregeling voor grensoverschrijdende omzettingen en grensoverschrijdende splitsingen en een aanpassing van de bestaande regels inzake grensoverschrijdende fusies openbaar gemaakt. In deze bijdrage wordt het voorstel kritisch onderzocht.

In de bijdrage wordt ingegaan op toepassing van de klachtplicht op bestuurdersaansprakelijkheid ex artikel 2:9 BW. De auteurs komen tot de conclusie dat er geen goede dogmatische en praktische redenen zijn om de klachtplicht niet van toepassing te verklaren op bestuurdersaansprakelijkheid ex artikel 2:9 BW.

In deze column bespreekt auteur een voorstel tot invoering van gouden aandelen om het beloningsbeleid van financiële instellingen te kunnen beïnvloeden, dat door minister Hoekstra resoluut van tafel is geveegd. Auteur meent dat nog steeds onvoldoende rekening wordt gehouden met de vrijverkeersvereisten, volgens welke gouden aandelen onder voorwaarden zijn toegestaan.

In deze bijdrage beantwoordt de auteur de vraag of een holding op grond van artikel 2:10 BW in haar administratie inzicht dient te bieden in de vermogenspositie van haar dochtervennootschappen. De auteur betoogt dat onvoldoende overtuigende argumenten het bestaan van een zogeheten groepsadministratieplicht rechtvaardigen.

Welke rechter is bevoegd geschillen in een rechtspersoon te beslechten? Deze academisch ingestoken bijdrage bespreekt de arresten E.ON Czech/Dêdouch en Inversiones/Cancun II. Auteur bepleit een ruime uitleg van de exclusieve bevoegdheid van artikel 24 sub 2 EEX, zodanig dat een forum societatis in het verschiet ligt.

Deze kanttekeningen bij Boskalis/Fugro omvatten de reikwijdte van artikel 2:114a BW (art. 2:224a BW), de doorwerking van Europees recht in dat verband, verdeling van bevoegdheden tussen bestuur en algemene vergadering ook aangaande beleid en strategie, en de relevantie van artikel 2:129 BW en artikel 2:107 BW ter zake.

In deze bijdrage toetst de auteur de functie-inhoud van de niet-uitvoerende bestuurders van alle aan Euronext Amsterdam genoteerde vennootschappen met een one tier bestuur aan de wet. Hij komt tot de conclusie dat de functie-inhoud van deze niet-uitvoerende bestuurders niet steeds voldoende aansluit op de wet, waardoor aansprakelijkheidsrisico’s kunnen ontstaan.

In deze bijdrage bespreekt de auteur het ontslag van bestuurders vanuit vennootschapsrechtelijk en arbeidsrechtelijk perspectief, waarbij recente wetgeving, rechtspraak en literatuur de revue passeren. Meer in het bijzonder gaat de auteur in op de (ver)nietig(baar)heid van ontslagbesluiten, het arbeidsrechtelijk vereiste van een ‘redelijke grond’ voor ontslag en hoe dit zich verhoudt tot de vennootschapsrechtelijke ‘te allen tijde’-ontslagbevoegdheid van de aandeelhoudersvergadering, alsook (de begroting van) de billijke vergoeding aan bestuurders.