Het Ministerie van EZK heeft onderzoek laten doen naar de maatschappelijke onderneming. Auteurs bespreken naar aanleiding daarvan de huidige toepassings- en herkenningsmogelijkheden van de maatschappelijke onderneming met een blik op het verwachte wetsvoorstel voor de BVm.

Het gebeurt regelmatig dat de opdrachtgever van een bankgarantie probeert uitbetaling door de bank te beletten, maar deze pogingen zijn zelden succesvol. Naar aanleiding van een aantal recente uitspraken, waarin de opdrachtgever wél succes had, wordt in deze – in twee delen te verschijnen – bijdrage aan de hand van een systematische behandeling van rechtspraak en literatuur ingegaan op rechtsmaatregelen die de opdrachtgever kan nemen.

De auteur geeft een reactie op het artikel van Broere over het verschoningsrecht en weigeringsrecht in enquêteprocedures. Ze bespreekt het belang, de grondslag en de reikwijdte van het verschoningsrecht en haar bezwaren tegen de door Broere geopperde mogelijkheden om aan de gevolgen van een beroep op het weigeringsrecht te ontkomen.

Dit artikel beschrijft de voorgeschiedenis, totstandkoming en inhoud van Richtlijn (EU) 2019/2121. Auteurs bespreken relevante jurisprudentie en de volgens de Mobiliteitsrichtlijn te volgen procedure om een grensoverschrijdende verrichting tot stand te brengen. Daarnaast bezien zij aan welke instantie het toezicht op de rechtmatigheid van de grensoverschrijdende verrichting kan worden opgedragen.

Op 15 april 2020 heeft de Adviescommissie belastingheffing van multinationals haar rapport getiteld ‘Op weg naar balans in de vennootschapsbelasting. Analyses en aanbevelingen’ gepubliceerd. In dit artikel bespreekt de auteur dit rapport.

Vanaf 1 januari 2021 mag een 403-maatschappij met een moedermaatschappij uit het Verenigd Koninkrijk geen gebruik meer maken van de jaarrekeningvrijstelling ex artikel 2:403 BW. Hoewel er mogelijkheden zijn om toch gebruik te mogen maken van deze vrijstelling, bieden deze niet in alle gevallen op de korte termijn een oplossing.

In de praktijk komt het voor dat een rechtspersoon fungeert als bestuurder van een andere rechtspersoon. In deze bijdrage wordt vanuit het perspectief van de commissaris stilgestaan bij de figuur van de rechtspersoon-bestuurder en wordt ingegaan op (mogelijke) knelpunten die kunnen spelen bij de taakuitoefening door de toezichthouder.

De Taxonomieverordening creëert een gemeenschappelijke taal voor duurzaamheid en vormt de spil in een omvangrijk wet- en regelgevingspakket voor een duurzame financiële sector en economie. De auteur bespreekt de verordening en haar reikwijdte, alsmede de uitdagingen die in de weg kunnen staan aan een betekenisvolle invulling in de praktijk.

Het gebeurt regelmatig dat de opdrachtgever van een bankgarantie probeert uitbetaling door de bank te beletten, maar deze pogingen zijn zelden succesvol. Naar aanleiding van een aantal recente uitspraken, waarin de opdrachtgever wél succes had, wordt in deze – in twee delen te verschijnen – bijdrage aan de hand van een systematische behandeling van rechtspraak en literatuur ingegaan op rechtsmaatregelen die de opdrachtgever kan nemen.

Een collectieve actie (art. 3:305a BW) vereist een rechtsvordering met voldoende abstractie. Ook gelden er waarborgvoorwaarden over de afspraken met een derdenfinancier. Dit geldt niet alleen voor een stichting of vereniging maar ook voor een BV. Doorslaggevend is of de rechtsvordering strekt tot (gebundelde) beoordeling van de rechtsverhouding tussen aangesprokene en de achterban van eiser.

Het gebruik van artificial intelligence (AI) door vennootschappen zal de komende jaren een vlucht nemen, met ingrijpende veranderingen voor de bestuurstaak tot gevolg. Dit artikel bespreekt de noodzaak voor bestuurders tot het voeren van deugdelijk AI-risicobeheer alsmede de manier waarop deze vorm van risicobeheer de maatstaf voor bestuurdersaansprakelijkheid dient in te kleuren.

In deze bijdrage behandelt de auteur de materiële wijzigingen van de geschillenregeling van het voorontwerp. Het voorontwerp is een stap in de goede richting naar een effectieve(re) geschillenregeling, maar komt niet aan alle bezwaren tegemoet.

De auteur zet uiteen hoe de verhouding tussen onderneming en vennootschap zich vanaf 1900 heeft ontwikkeld. De auteur verwacht dat de invloed van de politiek op de onderneming en vennootschap in de komende jaren zal toenemen. Aan het slot van zijn beschouwing maakt de auteur een paar opmerkingen over de invloed van digitalisering op het vennootschapsrecht.
‘The future is unknowable, but the past should give us hope.’¹xUitspraak toegeschreven aan Winston Churchill.

Noten

• * Tekst van een niet uitgesproken oratie bij het aanvaarden van het vijfjarige honoraire hoogleraarschap ondernemingsrecht, in het bijzonder zijn historische ontwikkeling, aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Ik ben de Erasmus Universiteit dankbaar voor het voorrecht van dit hoogleraarschap (op mijn gevorderde leeftijd van 70 jaar). Een eerdere versie van dit betoog hield de auteur op 13 februari 2020 op een bijeenkomst georganiseerd door het Rotterdamse advocatenkantoor Windt Legrand Leeuwenburgh.

• 1 Uitspraak toegeschreven aan Winston Churchill.

Als een overnamecontract een earn-out-structuur bevat, kan koper verplicht zijn om na afronding van de overname rekening te blijven houden met het belang van verkoper bij het verschuldigd worden van de earn-out. Deze bijdrage behandelt wanneer deze verplichting bestaat en hoe hier in de praktijk invulling aan wordt gegeven.

Een minderheidsaandeelhouder kan worden geconfronteerd met diverse nadelige gevolgen van een emissie van aandelen in het kapitaal van de BV waarin hij participeert, terwijl de wet hem daartegen vaak onvoldoende beschermt. De auteur bespreekt verschillende vormen van contractuele of statutaire bescherming tegen (de negatieve effecten van) verwatering.

Op 19 maart 2019 is de Screeningverordening aangenomen, waarmee een kader verschaft is voor coördinatie en samenwerking tussen lidstaten en de Europese Commissie ten aanzien van de screening van FDI. In dit artikel bespreekt de auteur investeringsscreening in de EU en VS, en of de Screeningverordening een stap is in de richting van een Europese CFIUS.

Op 6 februari 2020 vond in Amsterdam ter gelegenheid van de verschijning van het boek Diversiteit in de Van der Heijden-reeks een symposium plaats. De sprekers hebben elk een ander aspect van het overkoepelende thema diversiteit belicht. In deze bijdrage bespreekt de auteur in hoofdlijnen hun voordrachten.

Onlangs oordeelde de Hoge Raad in de SNS-enquête dat aan het verschoningsrecht in het enquêterecht ook betekenis toekomt. De auteur bespreekt de beschikking van de Hoge Raad en de implicaties daarvan voor de enquêtepraktijk. Om aan de gevolgen van SNS te ontkomen wordt een drietal oplossingsrichtingen aangereikt.

In deze bijdrage bespreekt de auteur het op 13 december 2019 gepubliceerde Monitoring Rapport van de vierde Monitoring Commissie Corporate Governance Code. Hierin wordt voor het eerst verslag gedaan over de in 2016 herziene Corporate Governance Code en de naleving daarvan over boekjaar 2018. Daarnaast besteedt de Monitoring Commissie aandacht aan enkele specifieke governance onderwerpen en benoemt zij enkele aandachtspunten.

Als de onderneming na turboliquidatie van de BV een doorstart maakt in een opvolgende BV, terwijl oude crediteuren onbetaald achterblijven, is sprake van misbruik. De wetgever zou dergelijk misbruik moeten voorkomen. Intussen weten crediteuren via de rechter de opvolgende vennootschap te vinden via vereenzelviging of de weg van de onrechtmatige daad.