Burgers kunnen dak- of thuisloos raken. Velen lossen dat probleem voor kortere of langere termijn zelf op. Sommigen lukt dat niet. Zij kloppen bij de gemeente aan voor opvang. Dat kan op grond van de Wmo 2015. Maar niet iedereen wordt opgevangen en deel van hen die wel opvang krijgt, wordt na verloop van tijd weer uit de opvang gezet. Zonder huis, thuis of dak boven hun hoofd. Toch vinden gemeenten dat deze mensen ‘zelfredzaam’ zijn. In dit artikel gaan wij in op de vraag wat gemeenten op grond van de Wmo 2015 moet doen en hoe de rechtspraak luidt. Of gemeenten buiten de Wmo ook ingevolge internationale verdragen tot een vorm van opvang zijn verplicht, valt buiten het bestek van dit artikel. |
Redactioneel |
Goed nieuws |
Tijdschrift | Handicap & Recht, Aflevering 2 2020 |
Auteurs | Mr. D.C. Houtzager |
Auteursinformatie |
Artikel |
Opvang in de Wmo? Alleen als je het echt niet zelf kan!Wet, recht en de gemeentelijke spagaat |
Tijdschrift | Handicap & Recht, Aflevering 2 2020 |
Trefwoorden | opvang, dakloos, thuisloos, zelfredzaam, Wmo 2015 |
Auteurs | Mr. E. Klein Egelink, Mr. L. Veenman en Mr. dr. M.F. Vermaat |
SamenvattingAuteursinformatie |
Artikel |
|
Tijdschrift | Handicap & Recht, Aflevering 2 2020 |
Trefwoorden | VN-verdrag Handicap, COVID-19, coronamaatregelen, lockdown, crisiscommunicatie |
Auteurs | Mr. M. Swaanenburg-van Roosmalen |
SamenvattingAuteursinformatie |
Coronamaatregelen zijn zeer divers (zowel publiek als privaat) en kunnen verschillend uitpakken voor mensen met een beperking, al naar gelang hun omstandigheden, zoals de plaats waar zij wonen, werken en onderwijs volgen. Hoe verschillend individuele situaties van mensen met een beperking ook kunnen zijn, bij alle maatregelen rond corona moeten juridische analyses de rechten van mensen met een beperking betrekken: niet alleen in het licht van de Grondwet en wetgeving met waarborgen ter zake, maar ook van mensenrechtenverdragen en dan vooral het VN-verdrag Handicap. Het VN-verdrag Handicap is in coronatijd onverminderd van kracht. Uit het verdrag volgt dat ook bij de totstandkoming van coronamaatregelen nauw overleg geboden is met mensen met een beperking en hun representatieve organisaties. Deze bijdrage geeft aan welke aspecten bij het beoordelen van verschillende concrete coronamaatregelen in het bijzonder van belang zijn, gezien het VN-verdrag Handicap. |
Artikel |
Wanneer je leven bepaald wordt door de wet– over handicap, regelgeving en identiteit |
Tijdschrift | Handicap & Recht, Aflevering 2 2020 |
Trefwoorden | Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo), Participatiewet (Pw), VN-verdrag Handicap, sociale zekerheid, rechtstheorie |
Auteurs | Mr. drs. E. Dijkstra |
SamenvattingAuteursinformatie |
Voor veel mensen met een functiebeperking geldt dat zij op wettelijk geregelde voorzieningen moeten vertrouwen voor hun basale levensbehoeften. De aannames van de wetgever betreffende welke noden van deze groep tot de verantwoordelijkheid van de maatschappij behoren, bepalen dus de mate waarin zij in deze behoeften kunnen voorzien en hoe zij – en hun omgeving – hun leven kunnen inrichten. In dit artikel wordt onderbouwd waarom de huidige aannames van de wetgever een grote groep mensen met een functiebeperking in de steek laten. In de participatiemaatschappij staan deelname aan de reguliere arbeidsmarkt en vertrouwen op het eigen netwerk namelijk centraal. Dientengevolge schiet de huidige sociale zekerheid voor mensen die niet of niet gedeeltelijk kunnen werken en geen daadkrachtig netwerk te hebben, veelal tekort. Een begin van de oplossing van dit probleem, zo wordt voorgesteld, is het opnieuw waarderen van bijdragen buiten de reguliere arbeidsmarkt en het uitbreiden en bestendigen van de voorzieningen voor mensen met een functiebeperking. |
Artikel |
Levenstestament en bewind in relatie tot het VN-verdrag Handicap |
Tijdschrift | Handicap & Recht, Aflevering 2 2020 |
Trefwoorden | verstandelijke beperking, levenstestament, bewind, VN-verdrag Handicap, beschermingsmaatregel |
Auteurs | J.S. Ogier |
SamenvattingAuteursinformatie |
Beschermingsmaatregelen zijn van bijzonder belang voor mensen met een (verstandelijke) beperking die hun wil niet kunnen uiten. Daarmee is het VN-verdrag Handicap ook van toepassing op deze maatregelen. Met de opkomst van het notariële levenstestament kan men zich afvragen of deze nieuwe vorm van bescherming voldoet aan het Verdrag. Tegelijk werpt het de vraag op of huidige wettelijke beschermingsmaatregelen dat wel doen. In dit artikel onderzoek ik in hoeverre het levenstestament en beschermingsbewind in overeenstemming zijn met het Verdrag. |
Jurisprudentie |
Afwijzing verzoek tot beëindiging gezag van een ongeboren baby: Een verstandelijke beperking van ouders is op zich geen bepalende factor voor falend ouderschapRechtbank Amsterdam 26 april 2019 (ECLI:NL:RBAMS:2019:3375) |
Tijdschrift | Handicap & Recht, Aflevering 1 2020 |
Trefwoorden | uithuisplaatsing, verstandelijke beperking, VN-verdrag Handicap, gezagsbeëindiging |
Auteurs | Mr. E.B. van de Loo |
SamenvattingAuteursinformatie |
De Raad voor de Kinderbescherming verzoekt de beëindiging van het ouderlijk gezag van een ongeboren baby omdat de ouders een verstandelijke beperking hebben. Volgens de Raad mist de moeder vanwege haar verstandelijke beperking de sensitiviteit die nodig is voor de opvoeding. De moeder heeft een beroep gedaan op artikel 23 VN-verdrag inzake de Rechten van Personen met een Handicap (IVRPH). Daarin staat dat een kind niet gescheiden mag worden van zijn ouders enkel op basis van een handicap van de ouders en dat alle passende hulp geboden dient te worden om de opvoeding, eventueel met ondersteuning, mogelijk te maken. Rechtbank Amsterdam (ECLI:NL:RBAMS:2019:3375) wijst het verzoek af. De rechtbank kijkt naar de meerwaarde van de toepassing van dit verdrag ten opzichte van reeds bestaande bepalingen in internationale verdragen. |
Artikel |
|
Tijdschrift | Handicap & Recht, Aflevering 1 2020 |
Trefwoorden | College voor de Rechten van de Mens, oordelen h/cz, WGBH/CZ, doeltreffende aanpassing, algemene toegankelijkheid |
Auteurs | Mr. J.J.T. Homan |
SamenvattingAuteursinformatie |
Het College voor de Rechten van de Mens past de Wet gelijke behandeling op grond van handicap of chronische ziekte (WGBH/CZ) toe voor de discriminatiegrond h/cz. |
Jurisprudentie |
|
Tijdschrift | Handicap & Recht, Aflevering 1 2020 |
Trefwoorden | VN-verdrag Handicap, Europees Hof voor de Rechten van de Mens, (recht op) inclusief onderwijs, toegankelijkheid, redelijke aanpassingen |
Auteurs | Dra. M. Spinoy (M.Jur.) en Dr. J. Lievens (LL.M.) |
SamenvattingAuteursinformatie |
In het recente arrest Stoian t. Roemenië oordeelt het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) over de onderwijssituatie van een jongen met een beperking in Roemenië. Het Hof beoordeelt de zaak vanuit de redelijke aanpassingsplicht en besluit dat die niet geschonden is. In deze bijdrage bespreken en analyseren de auteurs dit arrest dat het Hof op veel kritiek kwam staan. Ze houden daarbij in het bijzonder rekening met het VN-Verdrag inzake de Rechten van Personen met een Handicap (IVRPH) en relevante voorgaande rechtspraak van het EHRM. In het arrest krijgen de principes van het IVRPH (opnieuw) een centrale plaats. De toepassing van die principes is minder eenduidig. Het arrest doet immers belangrijke vragen rijzen over de manier waarop het EHRM twee belangrijke IVRPH-verplichtingen inzake onderwijs toepast. Het IVRPH omvat onder meer de verplichting tot het voorzien van een toegankelijk onderwijssysteem en de verplichting in redelijke aanpassingen te voorzien. Die verplichtingen zijn er beide op gericht onderwijs toegankelijk te maken voor kinderen met een handicap. Tussen de twee verplichtingen bestaan echter belangrijke verschillen, onder meer inzake afdwingbaarheid. Het EHRM lijkt deze verplichtingen niet correct van elkaar te onderscheiden en aan de twee tegelijk te toetsen. Daarnaast is niet duidelijk hoe streng het Hof de verplichtingen van staten toetst in deze materie. De toetsingsintensiteit lijkt in Stoian lager te liggen dan in eerdere zaken. De auteurs besluiten dan ook dat het arrest geen echte zekerheid brengt over de standaarden die het Hof in volgende zaken zal hanteren. |
Artikel |
Export van pgb’s |
Tijdschrift | Handicap & Recht, Aflevering 1 2020 |
Trefwoorden | persoonsgebonden budget, Patiëntenrichtlijn, vrij dienstenverkeer, export, toestemmingsregels |
Auteurs | Mr. A.P. van der Mei |
SamenvattingAuteursinformatie |
De Nederlandse regelgeving betreffende persoonsgebonden budgetten (pgb’s) is gebaseerd op het (on)geschreven uitgangspunt dat de zorg of steun waarvoor een pgb wordt aangewend binnen Nederland wordt ontvangen. Deze bijdrage gaat nader in op de vraag of de territoriale beperkingen op het gebruik van pgb’s verenigbaar zijn met het EU-recht, en in het bijzonder de in Verordening 883/2004 opgenomen coördinatieregels voor prestaties bij ziekte, de Patiëntenrichtlijn en/of de verdragsregels inzake het vrije verkeer van diensten. De bijdrage concludeert dat dat in beginsel niet zo is. De vraag is niet waarom een verzekerde of begunstigde het recht zou moeten hebben om zijn/haar pgb in een andere lidstaat te gebruiken. Hij of zij heeft dat recht. De vraag is veeleer waarom een zorgkantoor, zorgaanbieder of gemeente die export zou mogen beperken. |
Redactioneel |
We moeten de aandacht voor mensen met een beperking hoog houden |
Tijdschrift | Handicap & Recht, Aflevering 1 2020 |
Auteurs | Mr. D.C. Houtzager |
Auteursinformatie |
Artikel |
|
Tijdschrift | Handicap & Recht, Aflevering 2 2019 |
Trefwoorden | VN-verdrag Handicap, Facultatief Protocol, Individueel klachtrecht, VN-comité |
Auteurs | Mr. J.R.E. Stolk |
SamenvattingAuteursinformatie |
Nederland heeft het Facultatief Protocol bij het VN-verdrag Handicap niet geratificeerd. Drie jaar na de inwerkingtreding van het VN-verdrag Handicap in Nederland neemt de roep om het protocol te ratificeren toe. Ratificatie van het protocol maakt namelijk individueel klachtrecht mogelijk bij het VN-comité. Dit artikel zal ingaan op de vraag wat dit individueel klachtrecht precies betekent en waarom de uitspraken van het Comité ook nu al relevant zijn. |
Redactioneel |
|
Tijdschrift | Handicap & Recht, Aflevering 2 2019 |
Auteurs | Mr. D.C. Houtzager |
Auteursinformatie |
Jurisprudentie |
|
Tijdschrift | Handicap & Recht, Aflevering 2 2019 |
Trefwoorden | Doeltreffende aanpassing, scootmobiel, Wmo 2015, Wet gelijke behandeling op grond van handicap of chronische ziekte (WGBH/CZ), redelijkheid en billijkheid |
Auteurs | Mr. D.C. Houtzager |
SamenvattingAuteursinformatie |
Een scootmobiel mag in een gemeenschappelijke ruimte worden geplaatst, bepaalt Hof Amsterdam (ECLI:NL:GHAMS:2019:767). Een VvE, die zich beriep op de splitsingsakte, gaf geen toestemming voor plaatsing in de containerruimte. De betrokkene vocht het verbod aan en kreeg in appel gelijk van het hof. De weigering was in strijd met de redelijkheid en de billijkheid, die bij de toepassing van een splitsingsakte toegepast moest worden. In het commentaar wordt ingegaan op de rechtsgrond die het hof toepast. In plaats van de toegepaste algemene civielrechtelijke regels zou in dit geval ook de Wet gelijke behandeling op grond van handicap of chronische ziekte (WGBH/CZ) kunnen worden gebruikt. In deze lex specialis wordt bij de plicht tot het verrichten van een doeltreffende aanpassing (art. 2 jo. art. 6 WGBH/CZ) een rijk toetsingskader geboden. |
Artikel |
|
Tijdschrift | Handicap & Recht, Aflevering 2 2019 |
Trefwoorden | Handicap, VN-Kinderrechtenverdrag (IVRK), kinderen met een handicap in asielzoekerscentra, belang van het kin, non-discriminatiebeginsel |
Auteurs | Mr. M. Goeman en Mr. S. Schuitemaker |
SamenvattingAuteursinformatie |
Aan de hand van drie zaken afkomstig van de Kinderrechtenhelpdesk van Defence for Children illustreren de auteurs verschillende problemen waar kinderen met een handicap in asielzoekerscentra tegenaan lopen. Het artikel bevat een samenvatting van het onderzoek van Defence for Children, ‘Extra beschermd of extra beschadigd? Onderzoek naar de leefomstandigheden van kinderen met een handicap in asielzoekerscentra in Nederland’. Besproken wordt daarbij een recent vernietigend rapport van de Kinderombudsman over medische zorg die aan een doof meisje werd geweigerd omdat zij geen verblijfsvergunning had. De auteurs betogen dat de wetgever, immigratieautoriteiten en opvanginstanties aan zet zijn om ervoor te zorgen dat de rechten van kinderen met een handicap gerespecteerd worden. Dat moet gelden zowel in de verblijfsprocedure als in de opvangprocedures en bij de toegang tot medische zorg. |
Artikel |
Schaduwrapporten bij het VN-verdrag HandicapHoe organisaties van personen met een handicap een rol kunnen spelen bij de beoordeling door het VN-Comité in Genève |
Tijdschrift | Handicap & Recht, Aflevering 1 2019 |
Auteurs | P. Vandelanotte en X. Deruytter |
SamenvattingAuteursinformatie |
De beoordeling van een landenrapportage door het VN-Comité Handicap is een belangrijk ijkmoment voor de implementatie van het verdrag. Door het indienen van een schaduwrapport kunnen organisaties van mensen met een handicap inbreng hebben bij de beoordeling van het landenrapport door het Comité. De Vlaamse mensenrechtenorganisatie van mensen met een handicap, GRIP, heeft dat in 2011 gedaan. In deze bijdrage worden de vereisten voor het indienen van een schaduwrapport besproken. De auteurs beschrijven hoe GRIP de schaduwrapportage en de presentatie bij het VN-Comité heeft aangepakt. Daarnaast beschrijven zij welke impact het schaduwrapport heeft gehad op de uiteindelijke conclusies van het Comité. |
Artikel |
Wat Nederland meer kan doen om gebouwen sneller en beter toegankelijk te maken (ook zonder het VN-verdrag Handicap) |
Tijdschrift | Handicap & Recht, Aflevering 1 2019 |
Trefwoorden | VN-verdrag Handicap, gebouwen, toegankelijkheid |
Auteurs | Mr. O. Laan |
SamenvattingAuteursinformatie |
Nederland heeft in 2016 het VN-verdrag Handicap geratificeerd. Artikel 9 van het verdrag verplicht Nederland om bestaande en nieuwe gebouwen geleidelijk en proactief volledig toegankelijk te maken voor personen met een handicap. Volgens de overheid is het realiseren van een inclusieve samenwerking met de implementatie van het verdrag geen kwestie van op landelijk niveau ‘op een knop drukken’, maar vooral een proces van cultuurverandering en vernieuwing dat zijn beslag moet krijgen in de samenleving, met name op lokaal niveau en met inachtneming van ieders verantwoordelijkheid. Dat neemt niet weg dat Nederland veel meer kan doen om gebouwen sneller en beter toegankelijk te maken. Ook zonder het VN-verdrag Handicap. |
Artikel |
Als het niet kan zoals het moet...Op zoek naar ambtenaren met mandaat en durf in het sociaal domein |
Tijdschrift | Handicap & Recht, Aflevering 1 2019 |
Auteurs | Mr. dr. M.F. Vermaat |
SamenvattingAuteursinformatie |
|
Artikel |
The UN Convention on the Rights of Persons with Disabilities in PracticeA Comparative Analysis of the Role of Courts |
Tijdschrift | Handicap & Recht, Aflevering 1 2019 |
Trefwoorden | CRPD, disabilities, discrimination, court, human rights |
Auteurs | Prof. Dr. L.B. Waddington en Dr. A.C. Broderick |
SamenvattingAuteursinformatie |
On the 25th and 26th October 2018, the Faculty of Law of Maastricht University hosted a conference on The UN Convention on the Rights of Persons with Disabilities in Practice: A Comparative Analysis of the Role of Courts. This article presents some of the key findings of the conference and summarises several of the speakers’ contributions to the conference. |
Artikel |
|
Tijdschrift | Handicap & Recht, Aflevering 1 2019 |
Trefwoorden | VN-verdrag Handicap, uitleg, General Comments |
Auteurs | Mr. D.C. Houtzager |
SamenvattingAuteursinformatie |
Nederland is sinds 2016 bezig met het implementeren van het VN-verdrag Handicap. De uitleg van sommige verdragsartikelen kan vragen opleveren. Omdat die vragen ook bij andere landen leven, publiceert het VN-Comité dat toezicht houdt op het verdrag Algemene Opmerkingen, of met de gangbare Engelse term General Comments. Die Comments geven uitleg aan bepalingen van het verdrag. Dit artikel gaat in op de totstandkoming en de betekenis van de General Comments die het Comité heeft uitgebracht. Daarbij wordt ingegaan op de vraag hoe groot het effect is op de wetgever, rechter en de samenleving. Het artikel besluit met een lijst van de zeven General Comments van het Comité. |
Redactioneel |
‘Ik dacht dat we een toegankelijke samenleving zouden krijgen’Effecten van het VN-verdrag op Nederlandse wetgeving en rechtspraak |
Tijdschrift | Handicap & Recht, Aflevering 1 2019 |
Auteurs | Mr. D.C. Houtzager |
Auteursinformatie |