Traditionally, the mayor has an important role as a citizen’s father and as a maintainer of public order. In the context of the so-called ‘undermining’ criminality, the mayor has been increasingly empowered with new legal instruments to combat undermining criminality. Some mayors see themselves as a sheriff. However, in the Dutch Municipal Act, the mayor only has a task of maintaining the public order. How does this task relate to combating undermining criminality? What is the role of the mayor in the combat of undermining criminality? Nowadays, there is no legal basis in the Dutch Municipal Act to equip the mayor with crime-fighting duties. This article proposes to equip the mayor with a legal duty as a crime fighter.

De Nederlandse wapenwetgeving is gericht op de beheersing van het legale en de bestrijding van het illegale wapenbezit. Dit beleid kent een lange voorgeschiedenis. De houding van de overheid was hierin ambivalent, waarbij niet alleen sprake was van beperkingen op particulier wapenbezit. Wapenbezit is van overheidswege zelfs actief bevorderd, waarbij controles aan huis – anders dan tegenwoordig – bedoeld waren om vast te stellen of men wel over voldoende wapens beschikte om de burgerplicht te kunnen vervullen. Er werden echter wel maatregelen genomen om het risico van misbruik zoveel mogelijk beheersbaar te maken, waarvan sommige nog doorwerken tot heden ten dage.

In 2020 bestond de Wet deskundige in strafzaken tien jaar. Aan de hand van recent evaluatieonderzoek is bezien of deze wet, en het door deze wet geïntroduceerde Nederlands Register Gerechtelijke Deskundigen aan de doelstellingen hebben voldaan.

This article contains a critical review of the provisions in the Dutch penal code regarding group defamation and hate speech. It is argued that not only these provisions themselves but also their application by the Dutch supreme court, constitutes a problem for the legitimacy and functioning of representative democracy. This is due to the tendency of the supreme court to employ special constraints for offensive, hateful or discriminatory speech by politicians. Because such a special constraint is not provided or even implied by the legislator, the jurisprudence of the supreme court is likely to end up in judicial overreach and therefore constitutes a potential – if not actual – breach in the separation of powers. In order to forestall these consequences, the protection of particularly political speech should be improved, primarily by a revision of the articles 137c and 137d of the Dutch penal code or the extension of parliamentary immunity.

In Titel VII van het Derde Boek van het Wetboek van Strafrecht zijn de overtredingen betreffende de veldpolitie neergelegd. De meeste van deze strafbepalingen, met uitzondering van het bekende artikel 461 Sr, hebben een exotisch en niet-alledaags karakter. De handhaving van deze delicten geschiedt thans door bijzondere opsporingsambtenaren. Een toetsing aan de keuzefactoren, zoals deze zijn geformuleerd in het Nader rapport bestuurlijke boetestelsels en het Integraal afwegingskader, laat zien dat de artikelen 458, 459 en 460 Sr in aanmerking kunnen komen om te worden overgeheveld naar het bestuursrecht. Dit geldt niet voor het bekende artikel 461 Sr.

In het verband van de aanpak van ondermijnende misdaad zal de sluitingsbevoegdheid, die is neergelegd in artikel 174a, eerste lid, Gemeentewet, worden uitgebreid met twee nieuwe sluitingsgronden. Op deze wijze kunnen woningen ook worden gesloten indien de openbare orde door ernstig geweld of geweld wordt verstoord. Hoe moet deze uitbreiding worden aangemerkt? Is het vooral een instrument voor de burgemeester als openbare-ordehandhaver of als sheriff? In dit redactioneel wordt betoogd om een wettelijke taak voor de burgemeester in de bestuurlijke aanpak van misdaad te ontwikkelen.

De afgelopen jaren ziet ongeveer 10% van de circa 300 jaarlijkse adviesaanvragen aan het Landelijk Bibob Bureau op adviezen in verband met milieuactiviteiten. In onze praktijk zien we recentelijk een groeiende aandacht bij het bevoegd gezag en het OM voor de mogelijkheden die de Wet Bibob biedt om milieuovertredingen te voorkomen. Tegelijkertijd is het aantal milieuregels in de afgelopen jaren alleen maar groter geworden. Voor ondernemingen kan de Wet Bibob grote gevolgen hebben, want zonder vergunning geen activiteiten.
In dit nummer van Strafblad dat geheel gewijd is aan het thema milieu staan wij dan ook graag stil bij de Wet Bibob toegespitst op de milieusector.