In de Kroniek Rechtspraak Tuchtrecht zijn de voor de rechtsontwikkeling interessante uitspraken verwerkt over de periode van 1 november 2019 tot en met 15 mei 2021. Het gaat om uitspraken over ontvankelijkheid en aanverwante procesrechtelijke onderwerpen, vraagstukken rond ouderlijk gezag, samenwerkingsproblemen, dossiervoering, bekwaamheden en bevoegdheden, de zwaarte van de door tuchtcolleges opgelegde maatregelen. Prioriteit is daarbij gegeven aan die onderwerpen die in een significant aantal zaken tot een tuchtrechtelijke beslissing hebben geleid. Tot slot komen ook de eerste COVID-gerelateerde uitspraken aan bod.

Beursvennootschap CM.com koos bij haar beursgang voor een bijzondere structuur. Om de actieve betrokkenheid van haar oprichters te waarborgen, is een oprichterscommissie in het leven geroepen. De oprichterscommissie heeft verschillende statutaire bevoegdheden. De auteur onderzoekt of de structuur binnen de grenzen van de wet blijft.

In het Devante/Hascor-arrest heeft de Hoge Raad zich uitgelaten over de te hanteren maatstaf bij beantwoording van de vraag of bevrijdend is betaald in het geval van factuurfraude. In dit artikel wordt onder meer ingegaan op de vraag welke omstandigheden een uitzondering op de in dit arrest gegeven hoofdregel kunnen rechtvaardigen en welke concrete handvatten voor het bestuur van vennootschappen uit dit arrest kunnen worden afgeleid.

De academische vrijheid staat onder druk, mede door de wijze waarop onderwijs en onderzoek gefinancierd worden en wetenschappers ‘gemanaged’ worden. Door ontwikkelingen zoals het langdurig op tijdelijke contracten houden van jonge wetenschappers en toenemende nadruk op valorisatie en cocreatie van onderzoek slinkt de ruimte voor kritiek en voor ongebonden onderzoek. Ook in het onderwijs zien we dat er via toelatingsbeleid, accreditaties en onderwijsprogrammering steeds minder ruimte lijkt voor de eigen professionaliteit van wetenschappers. Bestaande gedragscodes lijken weinig houvast te bieden bij het beschermen van de academische vrijheid. Hierdoor rijst de vraag of het geen tijd wordt voor hardere wettelijke regels.

In de Wet franchise zijn verschillende precontractuele informatieverplichtingen opgenomen teneinde de rechtspositie van de franchisenemer te verbeteren. In dit artikel wordt betoogd dat de remedies bij het schenden van die verplichtingen onvoldoende uitgekristalliseerd zijn. De toelichting van de wetgever is verre van helder en de structuur van de wet is onvoldoende doorgedacht. De wet kan zodoende tot aardig wat discussie leiden.

In dit artikel bespreken de auteurs de aandachtspunten die spelen bij een vervanging van de zekerhedenagent onder bijzondere titel aan de hand van een syndicaatslening gedocumenteerd op basis van de modellen van de Loan Market Association en gesecureerd door Nederlandsrechtelijke zekerheden. Ter achtergrond komen de volgende onderwerpen aan bod: (a) de invulling van de rol van zekerheden­agent en (b) het vervangen van de zekerhedenagent. Het zwaartepunt van dit artikel ligt op een vervanging van de zekerhedenagent onder bijzondere titel naar Nederlands recht, maar nu bij toe- en uittreding van de zekerhedenagent vaak Engels recht wordt toegepast, hebben we ervoor gekozen om in dit artikel ook aandacht te besteden aan de Engelse trust en een aantal Engelsrechtelijke aspecten van de overgang van de parallel debt en de daarvoor gevestigde Nederlandsrechtelijke zekerheden.

Per 1 november 2021 is de nieuwe Wet oneerlijke handelspraktijken landbouw- en voedselvoorzieningsketen (Stb. 2021, 178) in werking getreden. De Wet betreft de implementatie van de Europese Richtlijn 2019/633/EU (PbEU 2019, L 111). De auteurs zetten de aanleiding en inhoud van de Wet uiteen en signaleren enkele knelpunten. Zo wordt ingegaan op (1) de effectiviteit van de beoogde alternatieve geschilbeslechting, (2) de zwarte en grijze lijst en de mogelijkheid voor de lidstaten om verdergaande maatregelen te treffen en (3) de handhavingsmogelijkheden bij grensoverschrijdende gevallen. Ook wordt kort aandacht besteed aan potentiële overlap met andere Europese regelgeving. Voorts komt aan bod het mogelijke succes van de Wet, mede in het licht van de cruciale rol die de ACM zal (moeten) spelen bij de handhaving van de Wet.

Wet van 3 maart 2021, houdende regels strekkende tot implementatie van Richtlijn (EU) 2019/633 van het Europees Parlement en de Raad van 17 april 2019 inzake oneerlijke handelspraktijken in de relaties tussen ondernemingen in de landbouw- en voedselvoorzieningsketen (PbEU 2019, L 111) (Wet oneerlijke handelspraktijken landbouw- en voedselvoorzieningsketen) (Stb. 2021, 178).

In dit artikel bespreekt de auteur de voordelen voor zowel werkgevers als werknemers van noodgedwongen tijdelijk minder werken in geval van economische tegenwind boven gedwongen ontslagen. Niet alle werknemers zullen echter een dienovereenkomstige tijdelijke verlaging van hun loon kunnen of willen accepteren. Dat probleem kan echter worden opgelost door een overheidssubsidie. Voor de overheid lijkt het financieel aantrekkelijker te zijn om een dergelijke tijdelijke loonsverlaging aan te vullen in plaats van werkloosheidsuitkeringen te moeten verstrekken. Als grootste obstakel in het realiseren van het voorstel van De Beer om de loonsom automatisch mee te laten bewegen met de omzet zie ik het gebrek aan vertrouwen tussen sociale partners. Dat belet meerjarige afspraken. Ook het verschillend uitpakken van zijn voorstel voor groepen van werknemers is een probleem. De juridische bezwaren hangen daar deels mee samen. Het vergelijkbare voorstel van de SER omzeilt mijns inziens de grootste bezwaren en lijkt daardoor meer kansrijk.

Op welke wijze dienen de contractuele bepalingen van een overeenkomst te worden uitgelegd ingeval van een overname van een voetbalclub? Het gewicht van de taalkundige betekenis en de bedoeling van partijen. De precontractuele aansprakelijkheid indien een overeenkomst onder opschortende voorwaarde wordt ontbonden.
Rb. Oost-Brabant 9 juni 2021, ECLI:NL:RBOBR:2021:2616 (Jordania/FC Den Bosch N.V.)

Fraude is een complex en wijdverspreid probleem. Terwijl de criminaliteitscijfers de afgelopen jaren zijn gedaald, neemt het aantal fraudegevallen met rasse schreden toe. Het is dan ook niet verwonderlijk dat beleidsmakers hard willen optreden tegen fraudeurs. Echter, zaken zoals de toeslagenaffaire hebben laten zien dat het beleid daarin vaak doorschiet en dat de menselijke maat met enige regelmaat uit het oog verloren wordt. Daarom zou een set van handhavingscriteria dienen te worden ontwikkeld voor transparante en kwalitatieve handhaving van fraudedelicten. In dat kader wordt in dit artikel wordt een eerste verkennend onderzoek gedaan naar de gehanteerde handhavingscriteria bij fraudedelicten.

Ethnic profiling by governments unfortunately has a worldwide interest. If we look at the Dutch situation, it turns out that the problem is not limited to the police. Serious problems also arise when it comes to checking the legality of tax benefits and detecting benefit fraud. In this contribution, the authors draw attention to racial discrimination due to the use of profiles by government institutions in the Netherlands. It seems that our anti-discrimination legislation is in good order and that raises the question of whether legal refinement is needed or whether solutions should be sought outside the legal sphere. The authors think the latter strategy and make suggestions for a more holistic solution direction.

In dit artikel analyseert de auteur de ontvankelijkheidseisen voor belangenorganisaties ten aanzien van procesfinanciering in collectieve acties in de Richtlijn representatieve vorderingen en de WAMCA. De auteur concludeert dat de gestelde procesfinancieringseisen in beide wetgevingsinstrumenten verschillen en plaatst enkele kanttekeningen bij het op 1 mei 2021 ter consultatie aangeboden voorontwerp dat strekt tot implementatie van de Richtlijn.

In het internationaal erfrecht is het resultaat van de toegepaste verwijzingsregel soms hoogst ongelukkig, of meer juridisch gezegd: onaanvaardbaar. Het ‘gewone’ burgerlijk recht kent in artikel 6:2 BW een mogelijkheid om de werking van een krachtens wet, gewoonte of rechtshandeling geldende regel niet van toepassing te doen zijn, ‘voorzover dit in de gegeven omstandigheden naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar zou zijn’. De vraag of de ‘redelijkheid en billijkheid’ ook in het internationaal erfrecht een rol kan of zal spelen, wordt ontkennend beantwoord, maar langs andere wegen kan een vergelijkbaar resultaat worden bereikt.

De redactie zag in de recente Straatsburgse veroordelingen aanleiding om de Nederlandse strafrechtspleging kritisch tegen het licht te (laten) houden voor wat betreft haar omgang met fundamentele rechten, waarbij niet alleen betekenis toekomt aan het EVRM maar ook in toenemende mate aan het Handvest voor de Grondrechten van de Europese Unie. Aldus staat dit nummer in het teken van de centrale vraag of het Nederlandse strafrecht nu en in de nabije toekomst in de spiegel van Straatsburg verdere bijsturing nodig heeft.

In dit artikel hebben wij betoogd dat het DMA-voorstel van de Commissie te veelomvattend en te rigide is. Dit zal waarschijnlijk resulteren in hoge kosten in verband met type I-fouten. Wij geloven echter dat deze tekortkoming met een paar gerichte wijzigingen kan worden verholpen. Met name moet in de DMA-aanwijzingscriteria afhankelijkheid als kernvoorwaarde worden vermeld en moet multi-homing als kwalitatief criterium worden toegevoegd. Bovendien dienen de verplichtingen meer op maat worden toegepast met een afzonderlijke zwarte en grijze lijst, zoals oorspronkelijk de bedoeling was. Met deze wijzigingen zijn wij ervan overtuigd dat de DMA een waardevolle bijdrage zal leveren aan het mededingingsbeleid en een einde zal maken aan een periode van structurele onderhandhaving.

Deze bijdrage beargumenteert dat de bepalingen uit de voorgestelde Digital Markets Act over het gebruik van data striktere eisen moeten stellen aan poortwachters met het oog op andere wetgeving die parallel van toepassing is. Zonder een aanscherping van deze bepalingen is het risico dat het doel van de Digital Markets Act om te zorgen voor betwistbare en eerlijke markten niet bereikt wordt en poortwachters alsnog niet aan strengere eisen onderworpen zijn in verhouding met andere wetgeving, en met name de Algemene verordening gegevensbescherming en de voorgestelde Data Governance Act, die parallel op hen en/of andere marktspelers van toepassing zijn.

Om oneerlijke gedragingen van grote online platforms te beteugelen en de betwistbaarheid op digitale markten te vergroten, heeft de Europese Commissie de Wet inzake digitale markten (DMA) voorgesteld.
In dit artikel onderzoeken we in hoeverre het wetsvoorstel bescherming biedt aan zowel zakelijke gebruikers als eindgebruikers van grote online platforms. Hoewel het lijkt alsof de belangen van eindgebruikers minder aandacht krijgen in het voorstel, stellen we vast dat zij zowel direct als indirect baat hebben bij de bepalingen. Desalniettemin stellen we ook vast dat het voorstel een kans heeft laten liggen om eindgebruikers verder te beschermen.