In het belangrijke arrest HR 3 april 2015, ECLI:NL:HR:2015:831 grondt de Hoge Raad de ministerieplicht van de notaris op de civielrechtelijke positie van zijn cliënt. Daaruit valt de zorgplicht jegens derden af te leiden. De auteur verheldert de betekenis van het arrest, behandelt het verband met het tuchtrecht en ziet onder ogen wat de betekenis van het arrest is voor andere casusposities.

In een reeks vastgoedtransacties werden koopsommen betaald onder de feitelijke waarde. Het hof nam aansprakelijkheid van de betrokken BV en haar bestuurder aan wegens schuldeisersbenadeling; de pauliana-vordering werd afgewezen. De Hoge Raad onderschrijft dit. Met het stranden van een pauliana-vordering is dus niet meteen de kans op een succesvolle onrechtmatige-daadactie verkeken.

In deze bijdrage wordt de botsing tussen het retentierecht en de oudere gerechtigde op de zaak – in het bijzonder de hypotheekhouder – onderzocht. De conclusie is dat het retentierecht wellicht minder snel tegen de oudere hypotheekhouder kan worden ingeroepen dan wel wordt gedacht.

Bij vastgoedtransacties wordt regelmatig een groot aantal registergoederen overgedragen. Wat zijn de consequenties van een beslag op een deel van de registergoederen? De auteur betoogt dat de zorgplicht van de notaris vereist dat deze aandacht besteedt aan de mogelijkheid dat op een deel van de registergoederen beslag wordt gelegd.

De Hoge Raad komt terug van eerdere jurisprudentie en ziet oneigenlijke (contractuele) lossing thans als een vorm van uitwinning.

Sommige contractuele afspraken hebben vergaande goederenrechtelijke gevolgen. De precieze formulering van contractuele afspraken met goederenrechtelijke gevolgen is noodzakelijk, aangezien kleine aanpassingen in de tekst van het contractuele beding belangrijke goederenrechtelijke gevolgen kunnen hebben. In dit artikel wordt aan de hand van drie in de praktijk belangrijke situaties ingegaan op de goederenrechtelijke werking van contractuele afspraken: (1) het onoverdraagbaarheidsbeding, (2) het eigendomsvoorbehoud, en (3) het overwaardearrangement. Deze drie situaties zijn van belang binnen de commerciële contractspraktijk en voor de financiering van bedrijven.

In deze bijdrage wordt ingegaan op de uitleg van notariële akten. Ingegaan wordt op het toepasselijke uitlegcriterium voor onder meer registergoederenakten, grossen, huwelijkse voorwaarden, uiterste wilsbeschikking, statuten en schenkingen, mede in het uitlegkader van het arrest DSM/Fox.

In de Rifgat-beschikking van 19 december 2014 (ECLI:NL:HR:2014:3677) heeft de Hoge Raad niet alleen bevestigd dat herroeping van een ontbindingsbesluit mogelijk is, maar ook de daarvoor geldende voorwaarden bepaald. De Hoge Raad geeft daarbij aan dat hij daarmee een leemte vult in de wetgeving en dat het eigenlijk aan de wetgever is om te voorzien in een afgewogen regeling. De door de Hoge Raad geformuleerde voorwaarden lijken echter niet aan te sluiten bij het beoogde doel. Daarnaast blijken deze bij toetsing aan het feitencomplex in de Rifgat-casus niet te leiden tot een redelijke uitkomst. Het verbinden van bijzondere voorwaarden aan herroeping van een ontbindingsbesluit is, gezien de ontwikkelingen in wetgeving, rechtspraak en literatuur, ook niet langer nodig. Een eenvoudige wettelijke regeling voor herroeping van besluiten is daarom, juist na deze Hoge Raad-beschikking, dringend gewenst.

In deze bijdrage bespreekt de auteur het arrest van het Hof Den Bosch van 2 september 2014, meer in het bijzonder zal zij stilstaan bij het verschil tussen herverpanding en verpanding van een gesecureerde vordering.

In het arrest Doka/Kalmijn q.q. heeft de Hoge Raad de vraag of art. 39 lid 1 Fw ook van toepassing is op de huur van roerende zaken bevestigend beantwoord. In hun bijdrage onderzoeken de auteurs de praktische consequenties van het arrest voor de verhuur van roerende zaken in geval van faillissement van de huurder.

In deze bijdrage wordt de betekenis van de arresten ING/De Keijzer en Coface/Intergamma voor de overgang van krediet- en bankzekerheden geïnventariseerd.

Art. 3:323 lid 1 BW schrijft voor dat een pand- of hypotheekrecht tenietgaat door verjaring van de gezekerde vordering. In de hier besproken zaak oordeelde de Hoge Raad dat de redelijkheid en billijkheid in de verhouding tussen de derdenpandgever en de schuldeiser-pandhouder aan het rechtsgevolg van art. 3:323 lid 1 BW in de weg stond. In zijn analyse van het arrest bespreekt de auteur of ook onaanvaardbaarheid van het beroep op verjaring in de verhouding schuldenaar-schuldeiser het rechtsgevolg van tenietgaan van het pandrecht zou moeten kunnen verhinderen.

Mede aan de hand van twee recente arresten van de Hoge Raad wordt in deze bijdrage ingegaan op de toepasselijkheid van de algemene en bijzondere bepalingen van koop.

R.J. van der Weijden heeft een uitstekend dogmatisch proefschrift over de pauliana geschreven. Zijn vraagstelling en methode zijn helder en consequent. Op een aantal punten neemt hij stellingen in die ik aanvechtbaar acht, maar dat is inherent aan het juridisch discours.

In het proefschrift van Irene Visser staat de vraag centraal hoe bij de executoriale verkoop van onroerende zaken (met name woningen) door de hypotheekhouder een zo hoog mogelijke netto-opbrengst kan worden behaald. Zowel de regelgeving als de positie van de notaris, de hypotheekhouder en overige betrokkenen komt aan bod.