Dit artikel behandelt de algemene staatsrechtelijke ontwikkeling in de Caribische delen van het Koninkrijk sinds de opheffing van Nederlandse Antillen, de moeizame interactie tussen politiek en de rule of law en de bijbehorende spanningen in die periode, de strubbelingen rond het parlementair stelsel in Curaçao en Sint Maarten en de groeiende bemoeienis vanuit Nederland met de Caribische entiteiten. Ook worden enkele highlights in de wetgeving en de rechtspraak besproken.

De eerste 10 jaar voor Saba, Sint Eustatius en Bonaire als bijzondere gemeenten direct onder Europees Nederland waren heel bijzonder. We zijn gegaan van een periode van legislatieve terughoudendheid naar comply or explain. In deze bijdrage blikken we terug naar dat moment van de ontmanteling van het land de Nederlandse Antillen, de beslissingen die toen zijn genomen, het beleid daarna over legislatieve terughoudendheid en het beleid met betrekking tot wet- en regelgeving voor de aankomende periode: comply or explain. Daarnaast wordt in deze bijdrage stilgestaan bij een selectie van een aantal bijzondere nieuwe wetten voor Caribisch Nederland, zoals de wet openbare lichamen BES en of de rol van de rijksvertegenwoordiger nog wel past in de huidige bestuurlijke verhoudingen, de wet financien BES en of de verdeelsystematiek van het BES fonds wel passend is bij de bijzondere eigenheid van elk eiland, en de tijdelijke wet taakverwaarlozing Sint Eustatius en de recente tijdelijke wet maatregelen Covid-19. Tot slot is een selectie van toonaangevende uitspraken voor de BES gemaakt die kort besproken worden.

Bij de opheffing van het land de Nederlandse Antillen op 10 oktober 2010 (10-10-’10) is de bestuursrechtelijke regelgeving grotendeels ongewijzigd overgenomen door de nieuwe landen Curaçao en Sint Maarten. Aruba had al sinds zijn status aparte in 1986 zijn eigen bestuursrechtelijke regelgeving en wetten. Voor Caribisch Nederland (de BES-eilanden) bleef ook grotendeels de oude Nederlands-Antilliaanse wetgeving van kracht. Dat maakt dat de regelgeving van alle Caribische landen en eilanden van het Koninkrijk in het algemeen sterk verouderd is. De bestuursrechtelijke jurisprudentie in de West volgt in het algemeen die in Nederland. Er zijn in het afgelopen decennium geen baanbrekende uitspraken gedaan.

In dit artikel wordt ingegaan op het fiscale stelsel zoals dat sinds 2011 op de zeseilanden van het Caribisch deek van het Koninkrijk geldend recht is en worden kanttekeningen geplaatst bij onderdelen daarvan. Tevens wordt aandacht geschonken aan internationaalrechtelijke aspecten van de fiscale stelsels en de grensoverschrijdende aspecten tussen de eilanden. Daarbij komt aan de invloed van de OESO aan de orde in het kader van het bestrijden van het ontwijken van belastingen.

Teruggeblikt wordt op de ontwikkelingen in het omgevingsrecht, zijnde natuur, milieu en ruimtelijke ontwikkeling, gedurende de laatste twintig jaar van de Caribische delen van het Koninkrijk.

Dit artikel bevat een bespreking van een aantal belangrijke wijzigingen in de straf(proces)rechtelijke wetgeving in het Caraibisch gebied. Het betreft een aantal wijzigingen die reeds zijn ingevoerd (strafrechtelijke bepalingen) en wijzigingen die worden beoogd (strafvorderlijke bepalingen). De wijzigingen worden toegelicht en van commentaar voorzien. Tot slot wordt nog stilgestaan bij de jurisprudentie van de Hoge Raad en de invloed die zijn uitspraken op de regelgeving heeft (gehad). Nadere aandacht wordt besteed aan de cassatieregeling in het Caraibische deel van het Koninkrijk. Betoogd wordt dat die regeling aanpassing behoeft.

In deze bijdrage voor dit lustrumnummer zal onder meer worden nagegaan in hoeverre sommige verdragsrechtelijke bepalingen een rol spelen binnen de ontwikkelingen van het personen- en familierecht gedurende het laatste decennium van 2011 tot 2020. In deze periode zijn verschillende voorstellen tot wetswijzigingen goedgekeurd door de wetgever die geleid hebben tot de inwerkingtreding van een reeks landsverordeningen.

In deze bijdrage over het rechtspersonenrecht wordt een overzicht gegeven van de ontwikkelingen op het terrein van wetgeving, rechtspraak en literatuur in de afgelopen 10 jaar.

Het Caribisch erfrecht versterkt de positie van de langstlevende echtgenoot. Als erfgenaam naast uitsluitend gemeenschappelijke kinderen, verkrijgt hij alle goederen en de kinderen vorderingen op hem. De beperking tot ‘uitsluitend gemeenschappelijke kinderen’ verdient kritiek: juist bij ‘buitenkinderen’ moet de langstlevende gaan onderhandelen alhoewel hem onder omstandigheden afdwingbare rechten toekomen.
Afschaffing van de legitieme portie geeft de erflater meer beschikkingsruimte en boedelafwikkelaars minder kopzorgen, terwijl samenlevers soms rechten kunnen claimen.
Golddiggers zijn gewaarschuwd: een kortdurend huwelijk levert hem niets op!
Tenslotte neemt het Caribische erfrecht met zijn soepele termijnen afscheid van Hollandse starheid.

In deze bijdrage wordt een overzicht gegeven van de ontwikkelingen ten aanzien van de onderwerpen in Boeken 3 en 5 BW. In de kroniek komt vooral de jurisprudentie aan bod. Onderwerpen uit Boek 3 die aan de orde komen zijn begripsbepalingen, rechtshandelingen (algemeen) en volmacht, verkrijging door verjaring en bezit en houderschap, de gemeenschap, en de regeling van de langdurig onverdeeld gebleven boedels, zoals ingevoerd als onderdeel van de regeling van de gemeenschap (art. 3:200a-3:200h BW). De bespreking van de onderwerpen uit Boek 5 is meer beperkt.

In deze bijlage wordt een overzicht gegeven van de ontwikkelingen ten aanzien van het algemeen gedeelte van het verbintenissenrecht en verbintenissen uit overeenkomst, zoals geregeld in Boek 6 BW. In de kroniek komt vooral de jurisprudentie aan bod. Onderwerpen die aan de orde komen zijn verzuim, klachtplicht, schade, algemene voorwaarden, afgebroken onderhandelingen, uitleg van overeenkomsten en kwalitatieve verplichtingen (‘welstandsbepalingen’). Verder is er aandacht voor wetgeving, met name onderwerpen waarbij in Nederland nieuwe wetgeving is geïntroduceerd (incassokosten, wettelijke rente bij handelstransacties, elektronisch rechtsverkeer, implementatie van de Richtlijn consumentenrechten, wijziging regeling algemene voorwaarden).

In deze bijlage wordt een overzicht gegeven van de ontwikkelingen ten aanzien van de verbintenis uit de wet, zoals geregeld in Boek 6 BW. De jurisprudentie over onrechtmatige daad staat centraal. Onderwerpen die aan de orde komen zijn gevaarzetting en eigen schuld, recht op eerbiediging van de goede naam en het recht op privacy, kwalitatieve aansprakelijkheden, beroepsaansprakelijkheid, bestuurdersaansprakelijkheid (en ‘vereenzelviging’, misbruik van rechtspersonen, benadeling crediteuren), misbruik van wanprestatie. In een kort intermezzo wordt de in Nederland ingevoerde wetgeving voor vergoeding van ‘affectieschade’ gesignaleerd. De bespreking van de ‘overige’ verbintenissen uit de wet beperkt zich tot ongerechtvaardigde verrijking.

Wetgeving: Invoering van titel 7.10 NBW laat op zich wachten. Rechtspraak: Opschorting van loon bij niet-naleven controlevoorschriften bij ziekte vaste rechtspraak? Zorgplicht van de werkgever gaat ver. Statutair bestuurder van een rechtspersoon geen arbeidsovereenkomst ook niet als hij al in dienst was vóór zijn benoeming. ‘Service charge’ ook voor uitzendkrachten. Matiging van de loonvordering na nietig ontslag alleen als doorbetaling van het loon in gegeven omstandigheden tot onaanvaardbare gevolgen zou leiden. Matiging van de wettelijke verhoging behoort geen automatisme te zijn. Goed werkgeverschap. De dringende reden; het fixatiebeginsel. Cessantia als maatstaf voor schadevergoeding bij onregelmatig ontslag. Cessantia versus bedrijfspensioen. Afscheidsbeleid.

De rol van het intellectuele eigendomsrecht is de laatste jaren aanzienlijk toegenomen, niet in de laatste plaats door de toename van het gebruik van internet, sociale media en smartphones. Dit artikel is een bewerking van de laatste kroniek, gepubliceerd in TAR-Justicia 2000 nr. 4. De auteurs gaan in op relevante ontwikkelingen in de wetgeving en de rechtspraak, onder meer op het gebied van het auteursrecht, het merkenrecht en het octrooirecht sinds het begin van deze eeuw. Daarbij komen ook de verschillen in de vier jurisdicties binnen het Caribische deel van het Koninkrijk aan de orde. Tot besluit worden mogelijke ontwikkelingen in het komende decennium besproken.

In deze bijdrage worden de belangrijkste ontwikkelingen binnen het internationaal privaatrecht van de Caribische koninkrijksdelen die zich in de periode 2010-2020 hebben voorgedaan besproken.

Overzicht van ontwikkelingen in het burgerlijk procesrecht in het Caribische deel van het Koninkrijk der Nederlanden. Onder andere over griffierecht, waarheidsplicht, procestalen, suggestiebevoegdheid, procedure in hoger beroep, digitalisering en beslag.

In deze bijdrage over het Caribisch financieel recht wordt een overzicht gegeven van de ontwikkelingen op het terrein van wetgeving, rechtspraak en literatuur in de afgelopen 10 jaar.

In deze bijdrage over het toezicht op financiële instellingen wordt een overzicht gegeven van de ontwikkelingen op het terrein van wetgeving, rechtspraak en literatuur in de afgelopen 10 jaar.

J.C. Bloem schreef in 1952: ‘Iedere verandering is een verslechtering, zelfs een verbetering.’ Zou hij de afgelopen tien jaar advocaat op Curaçao zijn geweest, dan zou hij weinig reden tot klagen hebben gehad. Veel is er niet veranderd. Wat is er wel gebeurd?

Deze bijdrage schetst een aantal relevante ontwikkelingen in het afgelopen decennium die voor het notariaat in het Caribisch deel van het Koninkrijk der Nederlanden relevant zijn.
Hierbij worden onder meer de volgende onderwerpen aangestipt:

• notariële standplaatsen en werkgebied;

• notariële dienstverlening in de openbare lichamen Sint Eustatius en Saba;

• notarisbenoeming en defungeren;

• Kamer van Toezicht op het Notariaat;

• rechercheplicht;

• notaris als poortwachter;

• verdwenen akten;

• wijzigingen burgerlijk recht.