Op 10 november 2023 sprak de Hoge Raad zich uit over de vraag of de Nederlandse vergoedingsregels voor de kosten van gezondheidszorg, en het zogenoemde ‘hinderpaalcriterium’ in het bijzonder, in overeenstemming zijn met de in 2011 aangenomen Patiëntenrichtlijn. De discussie over deze vraag speelt al langere tijd. Vóór het arrest van de Hoge Raad hadden meerdere auteurs zich al uitgelaten over deze vraag. Zij waren nagenoeg unaniem van mening dat het hinderpaalcriterium niet door de EU-rechtelijke beugel kan. De Hoge Raad kwam echter tot de conclusie dat de Nederlandse regels, in ieder geval in de onderhavige zaak, wel aan de eisen van de Patiëntenrichtlijn voldoen en zag geen noodzaak om prejudiciële vragen aan het Hof van Justitie te stellen. Deze bijdrage analyseert het arrest van de Hoge Raad en laat zien dat het arrest de spanning tussen het Nederlandse stelsel en het EU-recht niet weg heeft genomen. Verwijzing naar het Hof van Justitie was wel degelijk wenselijk geweest.

HR 10 november 2023, ECLI:NL:HR:2023:1528.

Eind november 2023 oordeelde de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State dat de Nederlandse beperkte toegang tot de arbeidsmarkt voor asielzoekers afbreuk doet aan het doel en nuttig effect van de Europese Opvangrichtlijn. In deze bijdrage bespreken de auteurs, die nauw betrokken waren bij deze rechtsontwikkeling, een overzicht van de geschiedenis van het tot 24 weken per jaar beperkte recht op toegang tot de arbeidsmarkt van asielzoekers, wat er aan het oordeel van de Afdeling voorafging, hoe de Afdeling de kwestie uiteindelijk beoordeelde, en wat nog te gebeuren staat om effectieve toegang tot de arbeidsmarkt voor asielzoekers te garanderen.

Het Hof van Justitie vernietigt het arrest van het Gerecht waarin de beschikking van de Commissie om de overname van O2 door Three te verbieden nietig werd verklaard. Het Hof van Justitie verwijst de zaak terug naar het Gerecht voor een nieuwe beoordeling. Dit artikel belicht de verschillen tussen de uitspraken van het Hof van Justitie en het Gerecht en bespreekt de implicaties van de bevestiging van de ruime discretionaire bevoegdheid van de Commissie in complexe fusiezaken. Hoewel dit de Commissie de beleidsruimte geeft, blijft de toepassing ervan in oligopolistische markten onzeker en zal het waarschijnlijk nieuwe controverses en beroepsprocedures met zich meebrengen, in het bijzonder in de telecomsector waar consolidatie een vereiste is om wereldwijde innovatie bij te kunnen blijven bijbenen.
HvJ 13 juli 2023, C-376/20, ECLI:EU:C:2023:561 (Europese Commissie/CK Telecoms)

In het arrest Ryanair/Commissie (KLM II; COVID-19) buigt het Gerecht van de Europese Unie zich over het beroep van Ryanair tot vernietiging van het staatssteunbesluit, waarmee de Commissie trachtte een eerder door het Gerecht vernietigd staatssteunbesluit te repareren. Het Gerecht oordeelt dat de Europese Commissie – wederom – onvoldoende heeft gemotiveerd waarom alleen Koninklijke Luchtvaart Maatschappij N.V. en haar dochterondernemingen als begunstigden van de steun werden aangemerkt en niet ook andere entiteiten binnen het concern aan het hoofd waarvan de Holding Air France-KLM staat. Het arrest past binnen eerdere jurisprudentie en benadrukt het belang van een zorgvuldige identificatie van begunstigden van staatssteun die deel uitmaken van vennootschapsconcerns.

Het voorkómen van straffeloosheid is een van de doelen van het strafrecht. Het wordt ook met regelmaat genoemd in de rechtspraak van het Hof van Justitie in zaken over overlevering tussen lidstaten van verdachte of veroordeelde personen op basis van een Europees aanhoudingsbevel of over uitlevering aan een derde land. Deze bijdrage omvat een beknopte analyse van deze rechtspraak en gaat in op de vraag op welke manier het Hof van Justitie het voorkómen van straffeloosheid laat meewegen bij de uitlegging van het kaderbesluit EAB en artikel 18 en 21 VWEU.